عسل ارگانیک

در چند سال اخیر توجه مردم به محصولات ارگانیک از جمله عسل با اقبال بسیار خوبی روبرو بوده است.

اهمیت به تغذیه سالم و ارگانیک دغدغه خیلی از مردم شده است تا از طیف وسیعی از بیماری ها پیشگیری شود و در این بین تهیه عسل های سالم و ارگانیک برای افرادی که به سلامت خود توجه ویژه ای دارند بسیار مهم و حیاتی شده است.

خرید عسل ارگانیک و طبیعی و حتی عسل وحشی افزایش یافته است و در این بین متاسفانه خیلی از فروشندگان عرضه عسل با عناوین عسل ارگانیگ و دارویی اقدام کرده اند.

حال سوالی که پیش می آید این است که عسل ارگانیک چیست؟ و آیا همه عسل های تولیدی در ایران عسل ارگانیک است؟

عسل ارگانیک چیست؟

در تولید عسل ارگانیک جمع‌آوری شهد و گرده، از گیاهانی صورت می‌پذیرد که دست‌ورزی ژنتیکی نشده و به‌دور از نهاده‌های شیمیایی اعم از کود و سموم باشد.

یکی از مهم‌ترین شرایط زنبورداری ارگانیک، کلنی‌های زنبورعسل بایستی در محلی استقرار یابد که در شعاع پروازی زنبورعسل (حداقل 5 کیلومتر) مزارع کشاورزی و باغات غیرارگانیک و شهرها نباشد.

علاوه براین مدیریت زنبورستان نیز بسیارحائزاهمیت است از نحوه‌ی انتخاب کندوهای دوستدار محیط زیست تا استفاده از داروهای ارگانیک در کنترل آفات و بیماری‌ها‌ی زنبورعسل و حتی زمستان‌گذرانی کلنی‌ها با استفاده از عسل کندوها از دیگر اقدامات مهم تولید عسل ارگانیک می‌باشد.

در مورد این عسل‌ها بر اساس دستورالعمل‌های استاندارد ملی ایران به شماره ۱۱۰۰۰ و یا استانداردهای ارگانیک بین‌المللی، توسط برخی از شرکت‌های بازرسی‌و‌صادرکننده‌ی گواهی از جمله بیوسان گواه و پارس گواه و تحت نظارت انجمن ارگانیک ایران، برای زنبورستان‌ها تأییدیه ارگانیک صادر می‌شود.

در پروسه بسته‌بندی و عرضه نیز دستورالعمل‌هایی در جهت حفظ خواص عسل اعمال می‌شود به‌عنوان مثال استفاده از حرارت، پاستوریزاسیون و صاف‌کردن عسل در جهت حذف دانه‌های گرده، در عسل ممتاز ممنوع است.

همچنین بسته‌بندی عسل ارگانیک بایستی در ظروفی صورت گیرد که هیچ واکنشی با عسل انجام ندهد مانند شیشه و ظروف چینی لعاب‌دار.

در واقع هدف و ماهیت عسل ارگانیک تولید عسل طبیعی، خام و سالم (عاری از هرگونه باقی مانده شیمیایی اعم از سم، کود، آنتی‌بیوتیک و فلزات سنگین) است به شکلی که تمامی این روش‌ها در تضاد با محیط‌زیست نباشد.

تفاوت عسل طبیعی و ارگانیک در چیست؟

در عسل طبیعی تنها منشأ تولیدی عسل مدنظر قرار می‌گیرد؛ و بایستی تولید عسل در کلنی و تنها با جمع‌آوری شهد گیاهان صورت بگیرد؛

اما در عسل‌های ارگانیک، علاوه بر طبیعی بودن، دستورالعمل‌هایی در جهت حفظ خواص عسل، عدم وجود باقی‌مانده‌های شیمیایی و راهکارهای دوستدار محیط‌زیست نیز حائز اهمیت است.

برای مثال در زنبورداری ارگانیک استقرار کلنی‌های زنبورعسل بایستی با رعایت فاصله حداقل 5 کیلومتری از مزارع و باغات غیر ممتاز و یا جاده‌ها و اتوبان‌ها و آلودگی‌های شهری صورت گیرد.

یا در مدیریت آفات و بیماری‌های زنبورعسل استفاده از داروهای شیمیایی که امکان آلودگی و باقی‌مانده‌ها در موم و عسل را در پی دارد مجاز نیست. به‌عبارت‌دیگر همه عسل‌های ارگانیک طبیعی هستند اما همه عسل‌های طبیعی الزاماً ارگانیک نیستند.

آیا امکان تولید عسل ارگانیک در ایران فراهم است؟

بله؛ ازآن‌جایی که عسل‌های ایران اغلب در مراتع کوهستانی و دشت‌ها و به‌دور از نهاده‌های شیمیایی مانند سموم و کودها تولید می‌شوند تقریباً می‌توان گفت مشکل آلودگی سموم کشاورزی در آن منتفی است.

در کشورهای اروپایی و آمریکا به دلیل این‌که اغلب عسل‌ها در مزارع و باغات تولید می‌شوند نگرانی‌ها در مورد آلودگی به سموم کشاورزی به‌جا و حائز اهمیت است؛ اما در زنبورداری ایران تقریباً این نگرانی‌ها وجود ندارد.

در این شرایط زنبورداران می‌توانند با ارائه روش‌های مدیریتی دوستدار محیط‌زیست و استفاده از داروهای ارگانیک جهت کنترل آفات کندو، نسبت به تولید عسل ارگانیک اقدام نمایند. البته که استفاده از نشان ارگانیک بر روی بسته‌بندی‌ها منوط به اخذ گواهی ارگانیک با رعایت دستورالعمل‌ها و بازرسی‌های شرکت‌های بازرسی‌و‌صادرکننده گواهی است.

برخی از زنبورداران کشور که تعدادشان هم کم نیست و در سال های اخیر نیز افزایش یافته‌است خود را ملزم به تولید عسل طبیعی و سالم می دانند و با کسب نمودن دانش فنی و لازم اقدام به تولید عسل‌های با کیفیت‌تر نموده‌اند.

مصرف‌کننده‌گان می‌توانند با خرید عسل ازاین واحدها، زنبورداران را به تولید سالم و با کیفیت‌تر ترغیب نمایند.